Beschouwing op begroting 2023

Het college heeft de begroting voor 2023 gepresenteerd. Wordt het voor de inwoners van Laarbeek beter met deze begroting? Worden er betaalbare woningen gebouwd en kunnen de inwoners de energierekening nog betalen? In het bestuursakkoord wordt gesproken over de grote woningbouwopgave en de toenemende tweedeling en armoede in samenleving. De PvdA vindt dat er in de begroting maar weinig concrete plannen gepresenteerd worden om dit op te lossen.

Wonen

Op het gebied van wonen wachten we al een half jaar op de ‘ingrijpende keuzes‘ die het college gaat maken in de woningbouwplannen. Maar na meerdere malen vragen stellen, zijn we er nog steeds niet achter. “We zijn er mee bezig” is het antwoord. Ook het inzichtelijk krijgen wat er de komende jaren in Laarbeek gebouwd gaat worden, valt niet mee. Bouwen we wel voor de doelgroepen ouderen en jongeren, gaan we voldoen aan de vraag naar kleinere woningen? Ook wordt de haarbaarheid van de woonvisie in twijfel getrokken in de begroting. Lukt het allemaal wel? Er moet geld gereserveerd worden voor onderzoek en uitvoering. Alle partijen in de gemeenteraad hebben campagne gevoerd met betaalbaar wonen als prioriteit. We hebben al jaren een achterstand in de voorraad sociale huurwoningen. Waar wachten we nog op? We vragen het college om actie, hoe moeilijk de omstandigheden ook zijn. Het instellen van een vereveningsfonds om de sociale woningbouw te stimuleren is een goed initiatief. Maar dit is niet genoeg, wij vragen het college meer geld uit te trekken voor het realiseren van betaalbare woningen. Pak de regie op het bouwen van betaalbare woningen met de woonvisie! Daarom hebben wij het amendement ingediend om de grondprijs van sociale huur niet te verhogen en samen met CDA het amendement dat de Woonvisie uitgangspunt blijft. En dienen wij samen met De Werkgroep de motie bevorderen sociale woningbouw in.

We hebben grote zorgen over de ambtelijke organisatie, het onderzoek van Necker is niet mis. Het vraagt dat bestuurders vooraf beter nadenken over de consequenties van plannen die ze maken. Nu blijkt dat uitvoeren van alle plannen te ambitieus is en er keuzes gemaakt worden. Wij missen de transparantie in die keuzes. Waarom is bijvoorbeeld geen uitvoering gegeven aan de zelfbewoningsplicht en doen we wel een verkeersonderzoek? Als raad willen wij ook goed geïnformeerd worden. Bij het vaststellen van de plannen van het kerkplein in Aarle-Rixtel is door meerdere partijen gezegd dat we niet willen dat het budget overschreden wordt. Nu blijkt dat er toch weer 196.000 euro extra nodig is.

Armoede

Hoge inflatie, duurdere boodschappen, stijgende brandstofkosten én energiearmoede. Het zijn allang niet meer alleen de minima die de rekeningen niet meer kunnen betalen. Ook de middeninkomens krijgen het moeilijker. Om te zorgen dat iedereen mee kan blijven doen in de samenleving is het nodig dat de gemeente kwetsbare burgers waar nodig ondersteunt; de kloof tussen rijk en arm móét kleiner. Een van de dingen die de gemeente zelf kan doen om bestaanszekerheid te bevorderen is om bij gemeentelijke aanbestedingen het minimumloon van 14 euro als voorwaarde te hanteren. Daarvoor dienen we de motie minimumloon bij de gemeente Laarbeek van 14 euro in.

Vroegsignalering is een belangrijk middel om inwoners die het even moeilijk hebben te helpen. Dat het breder uitgerold gaat worden vinden wij een goed idee. We lezen in DeMooiLaarbeekKrant dat het armoedebeleid een boost krijgt. Maar blijft het alleen bij vroegsignaleren of gaan we ook werken aan het voorkómen van armoede?

Wij zien kansen bij de harmonisatie van de minimaregelingen en bijzondere bijstand met de peelgemeenten. Wij willen een garantie van het college dat het om een vooruitgang gaat. Want stevig minimabeleid betekent wat ons betreft het oprekken van het criterium om in aanmerking te komen voor minimaregelingen van 110 naar 120 procent (bij voorkeur 130 procent) van het sociale minimum. Daar pleiten wij als PvdA al jaren voor en we zijn benieuwd of het college bereid is dit als uitgangspunt te nemen. Daarom dienen wij samen met Ouderen Appèl en CDA een motie in voor het verhogen van de inkomensnorm.

We weten dat vooral huurders in financiële nood verkeren, dat weten we van de aanvragen van de energietoeslag de afgelopen tijd. Maar de PvdA maakt zich ook zorgen over de mensen met een koopwoning die de eindjes aan elkaar moeten knopen. De OZB verhoging kan het voor deze mensen nog moeilijk maken om rond te komen. Wij zien graag dat deze woningeigenaren in aanmerking komen voor kwijtschelding OZB belasting. Andere gemeenten doen het al, laten we niet achterblijven. Daarom dienen wij de motie verruiming kwijtschelding OZB in.

Duurzaamheid

De klimaattop en het recente VN-rapport laten zien dat er voortvarend beleid nodig is. We zien goede stappen in de begroting op het gebied van het klimaatadaptief maken van onze groenvoorzieningen en het verduurzamen van gemeentelijke gebouwen. Complimenten voor het college. Maar voor het verbeteren van de luchtkwaliteit zien wij geen actie. We zien graag plannen om de verduurzaming van boeren en tuinders te stimuleren.

De klimaatcrisis is ook een sociale opgave. Verduurzaam huizen op een goede manier en laat het niet alleen weggelegd zijn voor mensen die het kunnen betalen. Voorkom die ongelijkheid door ongelijk te investeren. We zijn benieuwd naar de uitwerking van de maatwerkregeling energiekosten. De planning van maart 2023 baart ons zorgen. Mensen zitten deze winter al in de kou. Kan dat prioriteit krijgen?

Om terug te komen op de vraag waarmee ik begon. Wordt het voor de inwoners van Laarbeek echt beter met de keuzes in deze begroting? Het zijn stappen in de goede richting, die met de aanvullende moties een extra duwtje krijgen. Wij hopen op brede steun van college en raad, want in kille tijden moet je kunnen rekenen op een warme overheid.

Linda Engels-Strijbosch, fractievoorzitter PvdA Laarbeek